Ο όρος δυσπεψία αφορά συμπτώματα (πόνος, φούσκωμα, δυσφορία, καύσος) που εντοπίζονται στο επιγάστριο δηλαδή στην περιοχή μεταξύ ομφαλού και ξιφοειδούς απόφυσης. Όταν δεν βρίσκουμε κάποια οργανικό αίτιο για την δυσπεψία χρησιμοποιούμε τον όρο ‘λειτουργική δυσπεψία’. Αμέσως παρακάτω μπορούμε να δούμε όλα τα αίτια της δυσπεψία με πρώτη την λειτουργική που αφορά > 90% των ασθενών:
Λειτουργική Δυσπεψία
Πεπτικό έλκος
Γαστροοισοφαγικός καρκίνος
Γαστροπάρεση
Χολολιθίαση
Φάρμακα
Χρόνια παγκρεατίτιδα και παγκρεατικός καρκίνος
Παράσιτα
Ηπατοκυτταρικός καρκίνος
Μεσεντέρια ισχαιμία
Νόσος Crohn
Hωσινοφιλική γαστρεντερίτιδα
Σαρκοείδωση
Η λειτουργική δυσπεψία χαρακτηρίζεται από χρόνια συμπτώματα, συχνά με διαλείποντα χαρακτήρα:
Μεταγευματική δυσφορία [68-86%]
Μεταγευματικό φούσκωμα [68-84%]
Επιγαστραλγία [68-74%]
Γρήγορος κορεσμός [49-72%]
Ερυγές [50-60%]
Επιγαστρικός καύσος [35-57%]
Ναυτία [39-65%]
Έμετοι [23-31%]
Tα τελευταία 20 χρόνια γίνεται προσπάθεια για πιο αυστηρό ορισμό της ΛΔ με σκοπό να ελαττωθεί η πιθανότητα overlap με άλλες λειτουργικές διαταραχές [παλινδρόμηση, ευερέθιστο έντερο, γαστροπάρεση]. Είναι γεγονός πάντως πως >50% των ασθενών που πληρούν τα κριτήρια για ΛΔ και έχουν αρνητική pΗμετρία αναφέρουν οπισθοστερνικό καύσο και αναγωγές [στο 1/3 είναι κύρια συμπτώματα] ενώ 25% των ασθενών με ΛΔ έχουν καθυστερημένη γαστρική κένωση και σε μία μελέτη το 86% των ασθενών με ιδιοπαθή γαστροπάρεση πληρούσαν τα κριτήρια για ΛΔ.
Σύμφωνα με τα κριτήρια της Ρώμης ΙΙΙ τα 4 χαρακτηριστικά συμπτώματα της ΛΔ είναι:
Μεταγευματική δυσφορία
Μεταγευματικό φούσκωμα
Επιγαστραλγία
Γρήγορος κορεσμός
Καθώς οι παρατηρήσεις έδειχναν πως περίπου το 75% των ασθενών με ΛΔ συσχετίζουν τα συμπτώματα με το φαγητό, η ΛΔ χωρίστηκε σε δύο κατηγορίες:
Το σύνδρομο μεταγευματικής δυσφορίας όπου υπάρχει πόνος, φούσκωμα, πρόωρος κορεσμός ή δυσφορία νωρίς μετά από ένα γεύμα
Το σύνδρομο επιγαστρικού πόνου όπου ο πόνος εμφανίζεται χωρίς να έχει σχέση με το γεύμα
Όσον αφορά την θεραπεία της ΛΔ φαίνεται πως ένα 10% θα ωφεληθεί από την εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού και ένα 10% από την λήψη αναστολέα αντλίας πρωτονίων. Η πλειονότητα των ασθενών ωφελείται από την λήψη τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών. Τα φάρμακα αυτά φαίνεται πως επιδρούν σε ειδικούς υποδοχείς στο στομάχι και στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να μειώνουν την γαστρική υπερευαισθησία, να βελτιώνουν την γαστρική κινητικότητα και να αυξάνουν την διατασιμότητα του θόλου του στομάχου που υποδέχεται την τροφή.